CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde`de kavun üreticilerini ziyaret ederek sorunlarını dinledi.
"Zararımız büyük borçlarımızı nasıl ödeyeceğiz"
Kavun üreticisi Hacı Koç ise yaşadıkları sıkıntıları şu sözlerle dile getirdi:
"Bu yıl kavundan para kazanmayı bırakın, çok ciddi zarar ettik. Şu an kavunda dönüm maliyetimiz 20 bin lirayı geçiyor, karpuzda ise 25 bin lirayı buluyor. Fideyi 14 TL`ye aldık, dönüme 700 fide atıyoruz. Sadece fide maliyetini bile karşılayamadık, mazotu falan hiç söylemiyorum. Şu an ben 30 dönüm kavun, 25 dönüm karpuz ektim ve 1 milyon TL zararım var. Kaça sattım derseniz, dönüm başına 10 bin liraya sattım. Çukurkuyu`da çok kişi kavun ekti; bunların içinde belki de en şanslı olan biziz, çünkü hiç kavun satamayanlar var. Tarlada kavunlar olduğu gibi duruyor. Tüccar diyor ki, `Satamıyorum. Milletin durumu çok kötü, girdi maliyetlerimiz arttı. Şimdi biz bu borçlarımızı nasıl ödeyeceğiz?
"Traktör ve tarlalar satışa çıkacak"
Biz bu paraları ödeyeceğiz; bunların karşılığında çek verdik. 9. ayda bu borçlar ödenecek. Bankadan da kredi aldık, bankaya da özel şahıslara da borcumuz var. Özel bankalara da borcumuz var. Ödeyemediğimizde traktör satılırsa traktörü satacağız, tarla satılırsa tarlayı satacağız. Bize `ekim yapın` dediler, ektik. Dağa taşa ekin dediler, ektik. İnandık. Bütün çiftçilerin durumu içler acısı. Ben bu sene, eğer bankalar çiftçinin borcunu faizsiz erteleme yapmazlarsa, çiftçinin çıkar yolu yok. Dönüm başına 7-8 ton kavun alınıyor, ama biz bunu 70 kuruşa veriyoruz. Bu nasıl oluyor da pazarda markette fiyatı katlanıyor? Bir yerlerde haksız kazanç var, ama bilmiyorum. Kazanmayan çiftçi, pahalı alan vatandaş; bundan aracı mı kazanıyor, tüccar mı? Tüccar da diyor ki, `Zarar ediyorum.`"
"Çiftçi çözüm bulamadı"
Gürer, kavunun işlenerek de değerlendirilmesinin mümkün olduğunu belirtirken, nakliye fiyatlarının ve yol giderlerinin de ürün fiyatını etkilediğini vurguladı. Hacı Koç, işlenen ürünlerde de eskisini gibi kazanç sağlanamadığını ifade ederek, "Bundan mesela parfüm yapıyorlar, meyve suyu fabrikaları meyve suyu yapıyor. Bunun her şeyi oluyor ama şu an işçiliğini kurtarmıyor. Biz bunu fabrikaya gönderdiğimizde cebimizden para vermemiz gerekiyor. Tarlada kalsın, daha iyi. Kilosunu 2 TL`ye alalım dediler ama kırıcı istiyor, 50 kuruşu zaten kırıcıya gidiyor. Nakliyesi var, biz nereden ne kazanacağız? Bir de fire düşüyorlar. Bazen de ret geliyor fabrikadan. Şimdi oraya gitti mi adam diyor, `Kavun iyi değilmiş.` Ret geliyor fabrikadan; fabrika sana açıklama da yapmıyor, niye ret verdiğini de söylemiyor. Ölü fiyatına almak istiyor, bir şekilde sıkıştırıyor bizi; yarıya düşürüyor ya da yüzde 50 fire koyuyor. Bunu burada çöpe döksen, çöp de para" diye konuştu.
Gürer ise, "Dünyada kavun üretiminde Türkiye ilk sıralarda yer alıyor ve kavun üretimi de Türkiye`de 1 milyon 600 bin tona kadar çıktı. Birçok yerde kavun satın alamayan çok sayıda vatandaş var; çünkü tarladan ürün gittiği zaman fiyatlar katlanıyor. Ama bu yıl, karpuz gibi kavun da önemli ölçüde tarlada kaldı ve üretim yapanlara para kazandırmadı. Tarımda planlama olmadığından, bu yıl kavundan ve karpuzdan para kazanamayan çiftçiler, gelecek yıl daha az ekecek ve bu kez de fiyatlar artacak. Üreticiler bu yıl kavunun para etmemesi nedeniyle tarlada kalması sonucu büyük zarar ettiklerini belirtiyorlar. Kavun toplanmazsa bir kaç güne kadar hem fire, hem zayiatı oluşacak. Ürün tarlada kalmış durumda" dedi.