CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek, TBMM Genel Kurulu`nda, "Türkiye`de çok ciddi bir barınma sorunu vardır ve bu barınma sorunun temel sebebi de bu iktidarın uygulamış olduğu faiz, döviz ve enflasyon hesaplamasıdır. Türkiye`de barınmanın temel ihtiyacı olan konutu yatırım aracı haline dönüştürürseniz yani sermaye sahipleri için parasını dövizde, bankada ya da altında tutmak yerine konut almayı cazip hale getirirseniz, insanlar paralarını konut yatırımlarına, arsa yatırımlarına ya da gayrimenkul yatırımlarına aktarırlar. O nedenle Türkiye`de son 6 yıl içinde dövizdeki endeks artışı 7 kat iken konutlardaki endeks artışı 12 kata çıkmıştır” diye konuştu. Zeybek ayrıca, “Bakanlığı eleştirdik ama her şey de kötü mü? İyi şeyler de olmadı mı? Oldu tabii. Nedir o? Beceriksiz bir Bakanımız vardı, çadır satan bir Kızılay Başkanımız vardı, enkaz altında kalan bir AFAD Başkanımız vardı. Hamdolsun onlardan kurtulduk" dedi.

TBMM Genel Kurulu`nda 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi ile Sayıştay raporlarının görüşmeleri devam ediyor. Genel Kurul`da bugün Gençlik ve Spor Bakanlığ ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçeleri görüşülüyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bütçesi üzerine söz alan CHP İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek, şunları söyledi:

"BAKANLIK OKUL İHALESİ YAPAMAZ BİR HALE GELMİŞTİR"

"Sayın Bakanı 2018 yılında 20 Haziran`da tarihi bir mülakattan hatırlıyoruz. `İmar barışıyla elimize 35-40 milyar TL geçecek. Bununla Türkiye`yi depreme hazırlayacağız` demişti Özhaseki. Türkiye, İzmir depremine hazırlandı, Elazığ`a hazırlandı, Kahramanmaraş merkezli depreme hazırlandı. Deprem sonrasında ne oldu? TBMM`de kabul edilen ek bütçeyle AFAD`ın ödeneklerine ayrılmış olan 661 milyar TL`nin depremde mağdur olmuş yurttaşlara harcanması gerekiyordu. Kasım ayı sonu itibarıyla harcanan para 216,4 milyar TL. Yani AFAD üzerinden depremzedelere ayrılmış olan bütçe ödeneğini bile hala kullanmamış bir iktidardanız.

2024 yılı bütçesinde deprem bölgesindeki konutların ihya edilmesi, yapılması ya da riskli konutların iyileştirilmesi için bakanlık bütçesine 247 milyar TL`lik bir yatırım bütçesi koymuş. 2023 yılının 12 Ağustos tarihinde yapılmış olan bir ihalede 105 metrekare brüt, 85 metrekare net bir daire için 27 bin 500 TL metrekare/birim fiyatı üzerinden bakanlık davet usulüyle ihaleye çıkarak konut yapılıyor. Aynı tarihlerde Resmi Gazete`de bakanlığın yayınladığı bir listede de ihaleye tabi olacak olan yatırımlar için A grubu yapıların metrekare/birim fiyatı 7 bin 500 TL, B grubu yapıların fiyatı 9 bin TL ve 10 bin 500 TL`de daha lüks konutlar. Bakanlık ihale yapacak olan kurumlara bir birim fiyatı öneriyor ama kendisi davet usulüyle yaptırdığı konutlarda bunun tam 3 katına ihale yapıyor. Bakanlık bu birim fiyatlarla bu işin yapılmayacağını bilmiyor mu? Son 1 yıl içinde 156 tane okul ihalesine herhangi bir müteahhit katılmadığı için ya da ihaleye verilmesi gereken en düşük ihale aralığında fiyat teklifi yapılamadığı için bakanlık okul ihalesi yapamaz bir hale gelmiştir.

"TÜRKİYE`DE ÇOK CİDDİ BİR BARINMA SORUNU VARDIR"

Türkiye`de çok ciddi bir barınma sorunu vardır ve bu barınma sorunun temel sebebi de bu iktidarın uygulamış olduğu faiz, döviz ve enflasyon hesaplamasıdır. Türkiye`de barınmanın temel ihtiyacı olan konutu yatırım aracı haline dönüştürürseniz yani sermaye sahipleri için parasını dövizde, bankada ya da altında tutmak yerine konut almayı cazip hale getirirseniz, insanlar paralarını konut yatırımlarına, arsa yatırımlarına ya da gayrimenkul yatırımlarına aktarırlar. O nedenle Türkiye`de son 6 yıl içinde dövizdeki endeks artışı 7 kat iken konutlardaki endeks artışı 12 kata çıkmıştır. 2017 yılında Türkiye`de konut endeksini 100 birim olarak kabul ettiğimizde eylül ayında bu endeks 1088`e, ekim ayında da 1129`a çıkmıştır. Soru buradan iktidar sahiplerine, aynı dönem içinde emekliye verdiğiniz ücretlerde, çalışanlara verdiğiniz ücretlerde, memurlara verdiğiniz ücretlerde bu endekste ki artışa benzer bir artış verdiniz mi?

Son 7 yıl içinde enflasyonla bu ülkenin kamu çalışanlarından, emeklilerinden alması gereken hakkın yarısı bir vergi biçiminde alınmış ve insanlar yoksullaştırılmıştır. Konut ve barınma sorununu çözebilmek için toplam girdi maliyetinin düşürülmesini ve bunun içinde kamu kaynaklarının vatandaşın ucuz konuta ulaşması için kaynak ayırmasına ihtiyaç var. Herhangi bir bankaya gittiğinizde konut kredisi kullanmak isterseniz çok torpiliniz varsa 350 bin TL size kredi açılıyor. Faiz oranları yandaşlara yıllık yüzde 10-12 faizle bir takım kredileri kullandıran iktidar; konut sahibi olmak isteyen, barınma ihtiyaçlarını gidermek için yurttaşlar için yıllık yüzde 40-50 faizlerle kamu bankalarından toplam 350 bin TL`lik bir bütçe ayırmıştır.

"YEŞİL ALAN MİKTARIMIZ TÜRKİYE`DE HALA 3,5-4 METREKAREYİ GEÇEMEMEKTEDİR"

Bakanlık bütçesinde, `Millet bahçeleri yaptık` diyor. Ne kadar? 23 milyon metrekare. Türkiye`nin tamamında millet bahçesi yaptınız. Türkiye`nin nüfusuna göre 4 kişiye bir metrekare yeşil alan düşüyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi sizin yapmış olduğunuz yeşil alanın tamamı kadar yeşil alanı sadece İstanbul kentinde yaptı. Niye 23 milyon metrekare alanda kaldığını sormak gerekir. Yeşil alanları imara açarsanız, şehir merkezlerinde bulunan askeri alanları boşaltarak buraları imar adalarına dönüştürürseniz, şehrin merkezinde bulunan kamu hizmet alanlarını rant projelerine dönüştürürseniz sizin kent merkezlerinde ayırabileceğiniz yeşil alanınız kalmaz. Bu nedenle bütün çağdaş ülkelerde 14-15 metrekare olan yeşil alan miktarımız Türkiye`de hala 3,5-4 metrekareyi geçememektedir. Ortalama insan ömrünün erkeklerde 79, kadınlarda 84 yaşına çıktığını düşündüğümüzde emeklilik sonrası insanların yaklaşık 25-30 yıl sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için bulundukları yakın çevrede ciddi bir yeşil alana ihtiyacı vardır.

Nasıl oluşturacağız dirençleri kentleri? Bir; kamu eliyle riskli yapıların iyileştirilmesi için kaynak ayıracağız. İki; Türkiye`nin dünyada rekabet gücü en yüksek olan sektörü hangisi diye sorsam tüm milletvekilleri müteahhitlik sektörünün olduğunu söylersiniz. Bu iktidarın uyguladığı yanlış politikalar yüzünden Türkiye`nin dünyada rekabet şansı en yüksek olan müteahhitlik sektöründeki batış oranı yüzde 35`lere çıkmıştır. Türkiye`nin en ciddi sektörlerinde bugün ciddi bir kriz ortaya çıkmıştır. Başta İstanbul olmak üzere; yüksek maliyetler, artan fiyatların oluşturduğu ek yükler ve geleceği öngörememek yüzünden bugün şehrimizin merkezinde riskli yapısını yıkmış ama yapamamış, müteahhitle yaptığı sözleşmeler dolayısıyla bitmiş olan konutuna taşınamamış hatta daha ilginci o açılmış olan çukurlarda boğulan çocukları görüyoruz.

"KENTLERİMİZDEKİ KONUT İHTİYACI GİDEREK ÖZELLİKLE KİRACILAR AÇISINDAN YAŞANMAZ BİR DURUMA GELMİŞTİR"

Yanlış uygulanan politikaların doğal bir sonucu olarak da inşaat sektöründe üretim son 8 endekstir sürekli azalmaktadır. Nüfusu her yıl 1 milyon artan ülkemizde, göçmen, mülteci ya da kaçak girişlerle birlikte ilave konut artışının olduğunu dikkate alırsak; köyden, kırsaldan batı bölgelerine göçü de dikkate aldığımızda kentlerimizdeki konut ihtiyacı giderek özellikle kiracılar açısından yaşanmaz bir duruma gelmiştir. Artık sizin verdiğiniz ücretlerle insanların büyükşehirlerde kiracı olarak yaşaması mümkün olmaktan çıkmıştır. Yıktığınız lojmanlar vasıtasıyla, ranta açtığınız askeri ya da sivil lojmanları yok etmeniz sebebiyle de artık büyük kentlerde memurlar nakil ve transfer yapmamaktadırlar.

Siz TOKİ eliyle yılda 58 bin konut üretiyordunuz şimdi 64 bin konuta çıktınız, Türkiye`nin yıllık konut ihtiyacı 400 binden fazla, bunun için de bir model önermek gerekir. Tıpkı İstanbul`da KİPTAŞ`ın yaptığı gibi yerel yönetimlerin finansman ihtiyacının artırılarak bu meselenin çözülmesi konusunda katkı sağlamaya ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Kentsel dönüşümde bağımsız birim sahiplerine 2021 yılında 200 bin, 2022 yılında 300 bin, 2023 yılında 600 bin TL verdiniz. Bu ücretlerle insanların konutlarını dönüştürmesinin mümkün olmadığını ve gerçekçi yaklaşımlara ulaşmak gerektiğini belirtmek istiyorum. Bakanlığı eleştirdik ama her şey de kötü mü? İyi şeyler de olmadı mı? Oldu tabii. Onlardan da bahsetmek gerekir. Nedir o? Beceriksiz bir bakanımız vardı, çadır satan bir Kızılay başkanımız vardı, enkaz altında kalan bir AFAD başkanımız vardı. Hamdolsun onlardan kurtulduk."